wróżbiarstwo przepowiadanie przyszłości prognozowanie przyszłości

mgr Karolina Bródka

Wróżka Astrolog

gabinet astrologiczny Katowice504 675 637
Tarotkarolina@wrozka-puma.pl

Symbolika Arkanów Wielkich Tarota na przykładzie Tarota Rider - Waite`a i Tarota Marsylskiego

Karolina Bródka

 

Symbolika Arkanów Wielkich Tarota na przykładzie Tarota Rider - Waite'a i Tarota Marsylskiego

"Tarot ma wiele twarzy"

(Jan Witold Suliga "Tarot, karty, które wróżą")

Tarot jest jednym z wielu systemów wróżbiarskich, do których zaliczyć możemy astrologię, chiromancję czy runy. Podobnie jak one karty Tarota tworząc system wróżbiarski są jednocześnie obrazkowym zapisem wiedzy ezoterycznej. Jak pisze Jan W. Suliga, talia Tarota składa się z 78 kart podzielonych na dwie częsci, zwane ''arkanami'' od łacińskiego słowa '' arcanum ''- wtajemniczenie. Pierwsza część to Arkana Wielkie ( Major Arkana ). Składają się one z 22 kart oznaczonych numerami od 0 do XXI. Od XVI wieku przyjęła się numeracja cyframi rzymskimi. Część druga to Arkana Małe ( Minor Arkana ), w skład których wchodzi 56 kart podzielonych na cztery kolory: buławy ( kije ), puchary ( kielichy ), miecze i monety ( denary ). Na każdy kolor składa się dziesięć blotek oznaczonych rzymskimi cyframi od I ( As ) do X oraz cztery karty figuralne: król, królowa, rycerz i giermek (paź ). Zdaniem Jana W. Suligi najprawdopodobniej na przełomie XVIII i XIX wieku z Małych Arkanów wykształciły się współczesne karty do gry i powstała odrębna talia, w której rycerza i giermka zastąpił walet.

Jak zauważyła Helena Starowieyska, w praktyce Tarota wykształciły się trzy prądy tradycji

  • pierwszy - wtajemniczający -wykorzystujący karty Tarota do '' zgłębiania praw kosmicznych''
  • drugi - wróżebny - służący przepowiadaniu przyszłości
  • trzeci - oparty na zestawieniach kart i ich kombinacjach, który stworzył karty do gry.

Współcześnie Tarot pełni kilka funkcji. Przede wszystkim służy celom wróżbiarskim. Zdaniem Heleny Starowieyskiej to najbardziej praktyczne zastosowanie tych kart, którego skutecznośćpotwierdza kilkusetletnia tradycja. Odpowiednie rozłożenie kart, jeśli zostało dokonane jednocześnie z projekcją mentalną pytającego, może '' odsłonić prawo kosmiczne i wyjawić skutki jego działania, odsłaniając tym samym tajemnice przyszłości ''.

Tarot jest także drogą prowadzącą do poznania samego siebie i rozwoju osobowości. Dotyczy to zwłaszcza Arkanów Wielkich. Jak zauważa Hajo Banzhaf, Arkana Wielkie są jak droga, którą przechodzi każdy człowiek, a kolejność obrazów na nich przedstawionych odzwierciedla rozwój człowieka w różnych dziedzinach życia. Według koncepcji tego autora karty od I do IX symbolizują pierwszą połowę życia, której celem jest osobisty rozwój i działanie w świecie zewnętrznym. Karty od X do XVIII odnoszą się do drugiej połowy życia, podczas której człowiek '' spotyka się ze swoim cieniem i poszukuje drogi do siebie ''. Celem i owocem spełnionej indywidualnej drogi jest dojrzała osobowość, którą symbolizują trzy ostatnie karty Arkanów Wielkich. Karta oznaczona cyfrą 0 czyli Głupiec to bohater tarotowej drogi. Koncepcja ta opiera się na psychologii analitycznej Carla Gustawa Junga, który stał na stanowisku, że rozwój osobowości człowieka to proces indywidualizacji, w którym chodzi o to, by odkryć i rozwijać własną osobowość. Celem tego rozwoju jest '' skrystalizowanie się właściwego wzoru życia i odnalezienie prawdziwego ja ''.

Znawcy Tarota w różny sposób postrzegają etapy tarotowej drogi przedstawionej w Arkanach Wielkich. Według Barbary Antonowicz – Wlazińskiej Arkana Wielkie tworzą trzy sekwencje kart, które symbolizują kolejne etapy dojrzewania człowieka i rozwoju osobowości. Arkana od I do VII przedstawiają role, w jakich człowiek funkcjonuje w społeczeństwie w relacjach z innymi ludźmi jako dziecko, mężczyzna, kobieta, matka, ojciec, nauczyciel, kapłan, biznesmen. Ta pierwsza sekwencja Arkanów Wielkich symbolizuje także autorytety, które człowiek spotyka na swej drodze. Karty te mówią o aktywności w świecie zewnętrznym i życiu na płaszczyźnie świadomej. Odzwierciedlają rozwój fizyczny i intelektualny. W odróżnieniu od nich Arkana od VIII do XIV symbolizują doświadczenia wewnętrzne człowieka. Odzwierciedlają procesy, które zachodzą w ludzkiej psychice. Odnoszą się do '' życia w płaszczyźnie podświadomej ''. Obrazują proces poszukiwania własnej tożsamości i rozwój psychiczny człowieka. Trzecia sekwencja kart obejmująca Arkana od XV do XXI przedstawia etapy rozwoju duchowego człowieka, którego celem jest integracja osobowości, osiągnięcie wewnętrznej harmonii i odnalezienie swojego miejsca w otaczającym świecie.

Helena Żuk wyróżnia dwa ciągi Arkanów Wielkich. Karty od 0 do IX mówią o stosunku człowieka do świata zewnętrznego i dotyczą rozwoju świadomego, umysłowego. Symbolicznie przedstawiają budowanie własnej egzystencji, zdobywanie wiedzy i doświadczenia życiowego. Natomiast Arkana od X do XXI odnoszą się do rozwoju wewnętrznego człowieka. Symbolizują rozwój psychiczny i poszukiwania duchowe. Te dwa ciągi kart odzwierciedlają dwa etapy w życiu człowieka: czas zdobywania wiedzy i doświadczenia w świecie zewnętrznym i czas ich wykorzystania do zgłębiania swojego wewnętrznego świata. Tarot przedstawia drogę życiową człowieka '' od narodzin aż do śmierci, ukazując rozmaite doświadczenia we wszystkich sferach począwszy od planu fizycznego, poprzez świat emocji, sferę intelektualną i duchową ''. Oprócz funkcji wróżbiarskiej i roli, jaką może spełnić w procesie rozwoju osobowości, Tarot jest – zdaniem wielu jego znawców – drogą inicjacji mistycznej. Helena Starowieyska pisze, że Tarot przedstawia wszechświat - '' hologram kosmosu '', a poszczególne Arkana tworzą spójną całość i pomagają człowiekowi odnaleźć właściwe dla niego miejsce w planie kosmicznym. Artur Edward – Waite uważał, że Tarot w symboliczny sposób przedstawia uniwersalne idee a poszczególne Arkana Wielkie są obrazowym zapisem wiedzy tajemnej.

Właśnie symboliczny charakter Tarota jest kluczem do zrozumienia mądrości zawartej w tych kartach. Jak twierdzi Flavio Anusz, specyfika pracy z kartami Tarota polega na zrozumieniu ukrytej w nich symboliki. Zdaniem Barbary Antonowicz – Wlazińskiej karty Tarota są pełne symboli. Symbol - to znak stosowany jako zastępcze oznaczenie określonego przedmiotu lub pojęcia, wywołujący w naszym umyśle określone stany psychiczne i emocjonalne. Symbol ma zazwyczaj postać znaku wizualnego związanego ze zwyczajami, obyczajami czy rytuałami pewnej grupy ludzi, narodów, państw, szczepów, plemienia czy rodziny. Jak podkreśla Hajo Banzhaf '' symbol wskazuje na coś głębokiego i ważnego. Jest bardziej dalekosiężny niż wydrukowane słowa. A Tarot jest właśnie systemem symboli ''. Zdaniem Alicji Chrzanowskiej Tarot jest '' obrazkową książką naszych wewnętrznych symboli i archetypów ''. Poszczególne Arkana Wielkie oprócz znaczeń dotyczących wydarzeń z naszego życia, bądź stanu naszego umysłu, symbolizują także osoby, które mogą na nas oddziaływać, odnoszą się także do określonych miejsc jak też do określonego czasu. Można powiedzieć, że Tarot funkcjonuje na wielu poziomach.

Kluczowe znaczenie symbolicznej warstwy Tarota podkreśla także Flavio Anusz. Według niego badanie symboliki Tarota może pomóc lepiej i głębiej zrozumieć rzeczywistość. Stwarza również możliwość '' widzenia świata z różnych perspektyw ''. Hajo Banzhaf uważa, że Arkana Wielkie to archetypowe symbole na drodze ludzkiego życia. Alicja Chrzanowska podkreśla, że w zbiorowej podświadomości ludzkości przechowywane są wszystkie dotychczasowe doświadczenia. Z niej każdy człowiek – poprzez symbole i archetypy zawarte w legendach, baśniach, mitach, przypowieściach – czerpie wiedzę nieświadomą przyjmując ją bezpośrednio do swojej indywidualnej podświadomości. Archetypowa wiedza zawarta jest również w kartach Tarota. Według Jana W. Suligi Tarot jest skarbnicą wiedzy ludzkiej przekazywanej z pokolenia na pokolenie. W Tarocie przeplatają się wszystkie sfery naszego życia. Barbara Antonowicz - Wlazińska pisze, ze karty Tarota są specyficznym lustrem, w którym możemy przyglądać się sobie i innym ludziom. Tarot daje bowiem możliwość '' zaglądania pod powierzchnię świata widzialnego i czerpania wiedzy z tego niewidzialnego.''

Złożoność i wielowarstwowość Tarota najlepiej ukazuje analiza samego słowa TAROT. Słowo to pochodzi z języka francuskiego i jako nazwa kart do gry zaczęło funkcjonować na przełomie XV i XVI wieku. Cytowani przeze mnie autorzy zauważają, że w słowie TAROT ukryte są jeszcze inne określenia pochodzące z różnych języków. Otóż słowo TAROT odczytane wspak brzmi TORA, co oznacza żydowskie Prawo ( Pięcioksiąg i cała Biblia) – przedmiot rozważań znawcówkabały. Ponadto w słowie TAROT można jeszcze znaleźć kilka innych słów: TROA - '' brama ''w języku hebrajskim, ROTA - '' koło '' w języku łacińskim, ORAT - '' mówić '' ( od łacińskiego'' oratio '' - mowa, przemówienie ), ATOR – skrót od imienia egipskiej bogini zmarłych Hathor. Gdy słowa te złożymy razem, powstaje anagram:

TARO
ATOR 
ROTA 
ORAT 

Anagram ten odzwierciedla złożony i symboliczny charakter Tarota – jego mitologiczne, psychologiczne i wróżbiarskie aspekty.

W Tarocie zawarta jest rozległa i ponadczasowa wiedza. Mądrość wielu ludzi, którzy na przestrzeni wieków zgłębiali jego symbolikę i tworzyli interpretację poszczególnych Arkanów.Dlatego Tarot wciąż się rozwija. Jak zauważa Helena Żuk, Tarot przystosowuje się do nowychwarunków. Uwzględnia zmiany zachodzące w różnych dziedzinach ludzkiego życia, któreinspirują '' nowe spojrzenie na stare znaki ''. Za Tarotem stoi kilkaset lat teorii i praktyki. Obecnie u progu Ery Wodnika Tarot – podobnie jak cała ezoteryka – przeżywa swój renesans, a jego popularność nieustannie rośnie.

W mojej pracy podejmuję próbę przekrojowej analizy symboliki Arkanów Wielkich Tarota. W analizie tej uwzględniam takie elementy jak występujące w kartach Tarota kolory, postacie i ich ustawienie, strój, rekwizyty, symbole ezoteryczne i religijne, motywy mityczne, zwierzęce i roślinne oraz tło. Osobny rozdział poświęcam archetypom i alegoriom wystepujacym w Arkanach Wielkich.

W moich rozważaniach opieram się przede wszystkim na jednej z najpopularniejszych obecnie talii - Tarocie Rider – Waite'a - jak również na Tarocie Marsylskim, który z kolei uchodzi za najwierniejszy tradycji.

Część pierwsza – pochodzenie Tarota – zarys historyczny.

Pochodzenie Tarota nie jest do końca wyjaśnione. Ukształtował się w Europie w ciągu XIII i XIV wieku. Według Samuela Wellera Singera, dziewiętnastowiecznego okultysty, sztuka gry w karty przywędrowała do Europy wraz z Saracenami. Świadczyć ma o tym najstarsza nazwa kart do gry – naipu lub nahipu, która jest zbliżona do arabskiego słowa nabi, napa lub nabaa oznaczajacego proroka, wieszcza.

Z kolei średniowieczny kronikarz Giovanni de Juzzo de Cavelluzo w swej kronice zachowanej w archiwum miasta Vitebo we Francji odnotowuje, że: '' W 1379 roku została sprowadzona do Vitebo gra w karty, która pochodzi z kraju Saracenów i nosi tam nazwę naib.''

Niektórzy badacze Tarota wskazują Indie jako miejsce jego pochodzenia. Według tych koncepcji Tarot sprowadzili do Europy Cyganie, którzy w wyniku migracji z Indii przez Iran, Mezopotamię i Egipt dotarli ostatecznie do południowej Europy do krajów leżących w basenie Morza Śródziemnego. Inni autorzy – jak na przykład Margaret Starbird – są zdania, że Cyganie tylko przystosowali Tarot do celów wróżbiarskich, tak jak inni przystosowali te karty do gry.

Pierwsze wzmianki o kartach do gry pochodzą z XIV i XV wieku. Jak pisze Artur Edward Waite w 1393 roku malarz Charles Gringonneur wykonał talię kart '' dla rozrywki Karola VI króla Francji ''. Natomiast w 1423 roku duchowny Bernardyn ze Sieny krytykował karty do gry i inne formy hazardu. Alfred Douglas powołuje się na wzmiankę o kartach do gry z roku 1441. Wtedy to włoski artysta Bonifacio Bemo wykonał talię kart dla księcia Mediolanu z okazji ślubu z Biancą Marią Visconti.

W XV wieku we Włoszech dla kart do gry przyjęła się nazwa '' tarocchi ''. Jak pisze Jan W. Suliga, istnieją dowody, że już wtedy karty te służyły również do wróżenia. Ponadto, jak odnotował poeta i satyryk Pietro Aretino, kart tych używano także do celów magicznych. Zapewne z tych względów hierarchia kościelna dostrzegla w nich zagrożenie i nazwała te karty '' Biblią Szatana ''. W konsekwencji tego, jak pisze Jan W. Suliga, '' średniowieczni wróżbici znaleźli się w godnym towarzystwie heretyków, kacerzy, alchemików i czarownic na własnej skórze doświadczając sprawiedliwości Świętego Oficjum ''. We Francji natomiast dla kart służących do gry przyjęła się nazwa '' tarot ''.

Wraz z rozpowszechnieniem druku karty do gry stawały się coraz bardziej popularne we wszystkich państwach Europy. W ciągu XV i XVI wieku ukształtowała się też ikonografia Tarota. Kanonem w owym czasie stały się talie drukowane w Marsylii, a później także w innych miastach Francji, Hiszpanii i Szwajcarii zwane '' tarotem marsylijskim ''. Jak podaje Helena Starowieyska najstarsza znana wersja Tarota Marsylskiego to talia Catelina Geoffroya z 1557 roku. W XVI wieku Tarot pojawił się także w Polsce. Ówczesna ikonografia Tarota pozostawała pod przemożnym wpływem wiedzy ezoterycznej.Szczególne zasługi dla jej rozwoju mieli zwłaszcza Theophrastus Paracelsus ( 1493 – 1541 ) i Jakub Boehme ( 1575 – 1624 ). Ich koncepcje filozoficzne jak również ezoteryczna praktyka Różokrzyżowców oparta na alchemii, astrologii i kabale odcisnęły piętno na ikonografii powstających wówczas talii Tarota. W Arkanach Wielkich odnajdujemy ślady koncepcji średniowiecznych alchemików. Przykładem tego są symbole odnoszące się do transmutacji metali i wyobrażenia przedstawiające poszczególne etapy zmierzające do wyprodukowania kamienia filozoficznego. Takie karty jak Słońce, Moc, Diabeł czy Kochankowie wykazują znaczne podobieństwo do rycin zamieszczonych w traktatach ówczesnych alchemików jak na przyklad ''Rosarium Philosophorum '' czy '' Theatrum Chemicum Britanicum ''. W dziełach tych ówcześni ezoterycy w sposób symboliczny opisywali etapy materialnej i duchowej alchemii. Dlatego też na kartach pochodzących z epoki średniowiecza i renesansu umieszczano magiczne formuły i symbole ezoteryczne.

Według Jana W. Suligi w XVIII wieku Tarot stał się przedmiotem zainteresowania wolnomularzy i masonów, którzy próbowali łączyć go z tradycją żydowskiej kabały. Jak pisze cytowany autor, kabała była systemem religijno – filozoficznym, który narodził się w III wieku w Palestynie, natomiast apogeum rozwoju osiągnął w XIII wieku w Hiszpanii. Po wygnaniu Żydów z Półwyspu Iberyjskiego kabała rozpowszechniła się w innych krajach Europy, także w Polsce. Na naszym gruncie do tradycji kabalistycznej nawiązywał skłaniający się w kierunku mistycyzmu ruch Chasydów. Kabaliści uważali, że literacka warstwa Biblii kryje w sobie głębsze treści. Jako podstawę badań i rozważań filozoficznych przyjęli dogłębną analizę tekstu świętych ksiąg judaizmu – Księgi Stworzenia ( Sefer Jetzirach ) i Księgi Blasku ( Sefer – ha – Zohar ). Według kabalistów poszczególnym literom alfabetu hebrajskiego odpowiadają określone cyfry. Symbolikę liter powiązali z numerologią, mitologią i magią. Kabaliści połączyli biblijną koncepcję Drzewa Życia jako emanacji Boga ( Jahwe ) z Tarotem. Biblijne Drzewo Życia składa się z 10 sefirotów, które z kolei połączone są 22 '' mistycznymi ścieżkami '', którym odpowiadały 22 litery alfabetu hebrajskiego. Właśnie te litery kabaliści umieszczali na kartach Tarota łącząc je z 22 Arkanami Wielkimi. Koncepcje te odnajdujemy także w filozofii Różokrzyżowców epoki renesansu. W późniejszych wiekach przejęli je masoni i osiemnastowieczni Różokrzyżowcy, do których należał między innymi Johann Wolfgang Goethe.

Jak zauważa Helena Starowieyska, XVIII wiek był w Europie okresem rozwoju okultyzmu. Pod koniec tego stulecia francuski pisarz Court de Gebelin w swoim dziele '' Świat Prymitywny '' zawarł poglądy, które wywarły znaczny wpływ na rozwój ezoterycznej interpretacji Tarota. Jak pisze Jan W. Suliga, w wyniku studiów nad kabałą i wiedzą tajemną starożytnego Egiptu Court de Gebelin doszedł do wniosku, że wzorem dla Arkanów Wielkich Tarota były symbole magiczne obrazujące hermetyczną wiedzę kapłanów, alchemików, gnostyków i kabalistów, która pierwotnie była zapisana w tzw. '' Księdze Thotha ''. Koncepcje tę kontynuował i rozbudował uczeń Gebelina wróżbita Aliette działający pod pseudonimem Etteila. Zasłynął on jako twórca talii sygnowanej jego imieniem, która nawiązywała do motywów egipskich. W ślad za nim inni autorzy również tworzyli talie Tarota oparte na ikonografii egipskiej. W kartach tych poszczególne Arkana Wielkie nawiązywały do tradycji i motywów religijnych starożytnego Egiptu. Postać Kapłanki zastąpiła Izyda, Cesarza - Faraon, Papieża – Wielki Hierofant, itd.

Jak pisze Helena Starowieyska, ruch okultystyczny osiągnął apogeum na przełomie XIX i XX wieku. Tarot stał się inspiracją dla wielu badaczy tradycji ezoterycznej oraz dla twórców nowych teorii z nim związanych i nowych talii. Okultyści tacy jak Eliphas Levi, Oswald Wirth, Mac Gregory Mathers, Papus czy Artur Edward Waite nawiązywali do tradycji Różokrzyżowców. W utworzonych przez nich związkach i zakonach jak Hermetyczny Zakon Złotego Świtu, Kościół Światła, Stowarzyszenie Filozoficzne czy Starożytny i mistyczny Zakon Rosae Crucis Tarot i jego symbolika odgrywała istotną rolę. Również Alister Crowley – adept Zakonu Złotego Świtu i jeden z najsłynniejszych okultystów pierwszej połowy XX wieku – stworzył razem z artystką Friedą Harris własną talię Tarota. Powstała ona w 1942 roku w Wielkiej Brytanii i do dziś wywołuje wiele kontrowersji, gdyż niektórzy znawcy Tarota, ze wzgłedu na jej symbolikę, zarzucają jej satatanistyczny charakter.

W różnych epokach wielu badaczy Tarota tworzyło własne koncepcje na temat jego pochodzenia i znaczenia samego słowa '' tarot ''. W czasach średniowiecza i renesansu hierarchia kościelna i Święta Inkwizycja widziały w nim przejaw działania samego Diabła nazywąc Tarot ''Biblią Szatana ''. Court de Gebelin, Etteila i ich następcy byli przekonani o staroegipskich korzeniach Tarota. Jak zauważa Jan W. Suliga, XVIII i XIX – wieczni ezoterycy doszli do przekonania, że słowo '' tarot '', którego etymologia była nieznana już w XV wieku, pochodzi od egipskiego słowa '' tar '' - droga, ścieżka oraz od słowa '' ro '', '' ros '', '' rog '' - król, królewski. Tarot znaczy więc '' królewska droga ''. Droga prowadząca do zrozumienia tajemnic świata i do przepowiadania przyszłości. Dion Fortune – żyjąca na przełomie XIX i XX wieku ezoteryczka i założycielka Stowarzyszenia Wewnętrznego Światła – uważała, że Tarot, astrologia i kabała to trzy aspekty tego samego mistycznego systemu. Dlatego tez dopiero te trzy elementy połączone ze sobą tworzą całościowy system filozoficzny.

Tarot z biegiem czasu przestał służyć do gry. Jak zauważa Jan W. Suliga, do tego celu zaczęto wykorzystywać '' tarok '' - czyli talię która często mylona jest z Tarotem. Karty te zbliżone są do Tarota jeśli chodzi o strukturę i symbolikę kolorów. Według niektórych koncepcji z taroka wykształciły się współczesne talie kart do brydża i pokera składające się z 52 kart w tym 2 lub 4 dżokerów.

Na przestrzeni wieków Tarot był inspiracją dla wielu ezoteryków, mistyków, a także dla artystów. Pisarze tacy jak Jan Potocki, Thomas S. Eliot czy Edgar Allan Poe byli zafascynowani mistyką Tarota, czego wyraz dali w swoich dziełach. Talie Tarota malowali wybitni artyści jak Salvadore Dali czy Jean Berthole. Indyjscy jogini i ich naśladowcy używali kart Tarota do medytacji. W XX wieku Tarot stał się przedmiotem badań psychologów, czego wyrazem są liczne opracowania łączące symbolikę Tarota z koncepcjami współczesnej psychologii.

W ostatnim stuleciu pojawiło się wiele nowych wersji talii Tarota jak na przyklad : Tarot Hermetyczny, Tarot Ezoteryczny, Tarot Ery Wodnika, Tarot Mitologiczny, Tarot Czarownic i wiele innych. Barbara Antonowicz – Wlazińska pisze, że na rynku światowym istnieje już około 300 talii. Jak zauważa Helena Żuk, Tarot przeżywa obecnie swój renesans.

Najsłynniejszą z dawnych talii, które przetrwały do naszych czasów, jest Tarot Marsylski. Zdaniem Heleny Starowieyskiej karty te są najwierniejsze tradycji. Z kolei jedną z najpopularniejszych obecnie używanych jest talia autorstwa Artura Edwarda Waite'a namalowana przez Pamelę Colman Smith. Karty te zostały wydane w 1910 roku w Wielkiej Brytanii przez Wydawnictwo Ridera i stąd pochodzi nazwa Tarot Rider – Waite'a.

Dalej

Kontakt ze mną

ul. Fiteberga 12
40-588 Katowice-Brynów

Napisz do mnie

Projektowanie stron www Bielsko Pozycjonowanie Stron
Strona korzysta z plików cookies zgodnie z Polityką Plików Cookies Zamknij